Zawroty głowy

Zawrotami głowy określa się złudzenie kołowego ruchu otoczenia i/lub własnego ciała. Objawom tym mogą towarzyszyć nudności, wymioty, wrażenie dwojenia obrazu. Zawroty głowy związane są z zaburzeniami funkcji narządu przedsionkowego i/lub jego połączeń nerwowych.

Do uszkodzenia może dojść zarówno obrębie narządu przedsionkowego w uchu wewnętrznym, jak i w obrębie włókien przedsionkowych nerwu VIII, jądra przedsionkowego w pniu mózgu lub struktur ośrodkowych: tworu siatkowatego, móżdżku, czy korze skroniowo-potylicznej.

Intensywność wrażenia ruchu kołowego, towarzyszącego zawrotom głowy pozwala do pewnego stopnia różnicować między zawrotami głowy pochodzenia obwodowego od tych pochodzenia ośrodkowego.

W przypadku zespołów pochodzenia ośrodkowego intensywność zawrotów głowy jest wyrażona najczęściej słabiej w porównaniu z zawrotami głowy o typie obwodowym. Częściej zawrotom o charakterze ośrodkowym (w porównaniu z zawrotami głowy o typie obwodowym) towarzyszą bóle głowy, czy zaburzenia w postaci niedowładów kończyn, ataksji, dyzartrii, zespołu Hornera i innych objawów ubytkowych. Z kolei częściej zawrotom głowy o pochodzeniu obwodowym (w porównaniu z zawrotami głowy o typie ośrodkowym) towarzyszą takie objawy jak: niedosłuch, szum uszny, uczucie pełności w uchu. Zawroty głowy jako zespoły obwodowe pojawiają się najczęściej nagle, utrzymują się krócej i zwykle też ustępują całkowicie w ciągu kilku tygodni. Zespoły ośrodkowe charakteryzują się częściej wrażeniem chwiania lub innym trudnym do opisania wrażeniu niestabilności, podczas gdy zespoły obwodowe przedstawiają się częściej jako wirowanie podłoża lub otoczenia.

Do uwzględnienia i uściślenia podczas badania podmiotowego:

• Występowanie ruchu kołowego
• Charakterystyka symptomatologii – początku zawrotów głowy
• Określenie nasilenia i przebiegu wraz z zaostrzeniami
• Okres trwania epizodu zawrotów głowy oraz pełnej historii zawrotów głowy
• Wpływ ruchów głowy i zamknięcia oczu na objawy
• Występowanie drgawek i bólów głowy
• Zaburzenie widzenia w tym dwojenie/mroczki/zaburzenia ostrości wzroku
• Określenie dodatkowych objawów ubytkowych
• Zaburzenia słuchu

Do przyczyn obwodowych zawrotów głowy zalicza się:

• Uraz ucha wewnętrznego
• Zapalenie błędnika
• Zapalenie/infekcja części przedsionkowej n. VIII
• Nowotwór ucha wewnętrznego
• Niedokrwienie tętnicy przedsionkowej przedniej
• Choroba Maniere’a
• Otoskleroza błędnikowa
• Choroba lokomocyjna

Z kolei do przyczyn ośrodkowych zawrotów głowy wymienić należy takie jak:

• Udar pnia mózgu/móżdżku
• Guz kąta mostowo-móżdżkowego
• Stwardnienie rozsiane
• Napad padaczkowy
• Migrena