Abulia

Czym jest abulia?

Pojęcie “abulia” wywodzi się z języka greckiego, które oznacza niechęć – brak woli. Stan ten charakteryzuje się brakiem napędu, chęci podejmowania inicjatywy i może być utożsamiany z takimi zaburzeniami jak: apatia, akinezja, atymia. Mimo, że pierwsze opisy abulii pochodzą już z 1838 roku, to patogeneza abulii nie została wciąż w pełni wyjaśniona.

Co może wywołać abulię?

Spośród patologii mogących doprowadzić do abulii wymienia się między innymi: uraz głowy, chorobę Parkinsona, guz mózgowia uciskający płaty czołowe, ropień mózgowia obejmujący płaty czołowe, zmiany metaboliczne (hipoksja, hipoglikemia, encefalopatia wątrobowa), zawał tętnicy przedniej mózgu, pęknięcie tętniaka tętnicy łączącej przedniej. Ponadto do zmian mogących wywoływać abulię wymienia się między innymi symetryczne zmiany obejmujące jądra podstawy, czy zmiany w obrębie zakrętu obręczy.

Jakie są podstawowe typy abulii?

Abulię podzielić można zasadniczo na dwa typy:

1. abulia mniejsza – pacjent odpowiada na pytania i prośby, bierze aktywny udział w aktywnościach zainicjowanych przez innych, ale z własnej strony nie inicjuje planów lub aktywności. Może również przedstawiać swoje plany innym, jednak nie dąży do tego, by je realizować. Inicjacja przedsięwzięcia nie idzie w parze z chęcią jego wykonania.
2. abulia większa – pacjent nie inicjuje niczego, w tym mówienia i jedzenia.  Może ostatecznie wymagać całkowitej osobistej opieki. Stan ten przypomina mutyzm akinetyczny, czyli brak werbalnej i motorycznej odpowiedzi na otoczenie przedstawiane przez osoby bez niedowładów, czy śpiączki. Oczy tych pacjentów są otwarte i podążają za przedmiotami i są bardziej czujne niż osoby z uszkodzeniami śródmózgowia lub wzgórza. Odpowiedzi są krótkie, często jednosylabowe.

Jak rozpoznać abulię?

Rozpoznanie opiera się na klinicznej ocenie objawów i można je postawić, gdy pacjent:

1. ma zmniejszoną spontaniczność działania i mowy oraz

2. z opóźnieniem odpowiada na pytania i inne bodźce oraz

3. ma zmniejszoną zdolność do rozwijania wątku podczas swojej wypowiedzi

Jakie są sposoby postępowania z abulią?

Leczenie przyczynowe o ile jest do ustalenia zawsze stanowi pierwszą linię terapii. Poza tym w lecznictwie stosuje się leki mające głównie na celu podniesienie poziomu dopaminy. Do leków wykorzystywanych w łagodzeniu abulii zalicza się między innymi: amantadynę, karbidopę, lewodopę, buproprion, agomelatynę, czy bomokryptynę.